جرثقیل های دستی در تناژ مختلف از 0.5 الی 25 تن بطور معمول و با برند های مختلفی در بازار موجود می باشند. جرثقیل دستی از نوع زنجیری از نوع دو کاره با اتصال به سقف از طریق قلاب و اتصال از پایین با بار توسط قلابی دیگر قابلیت بلند کردن و حمل و جابجایی بار را فراهم می کند. مک لیفت وارد کننده جرثقیل دستی در تناژ مختلف و با برند های ویتال (ژاپنی و چینی)، الفانت ژاپن، جرثقیل دستی کیتو ژاپن، هرینگتن (آلمان و چین) ، TXK چین و ABLE چین می باشد. جرثقیل دستی در بازار در دو نوع بلبرینگی و شفتی موجود می باشد که بطور معمول طول عمر جرثقیل دستی بلبرینگی بالاتر می باشد. جرثقیل دستی چهار کاره نیز در بازار موجود می باشد که همراه با ترولی سقفی معمولا از نوع دستی برای قرار گیری و حرکت بر روی ریل های سقفی مورد استفاده قرار میگیرند. جرثقیل های دستی معمولا در کارگاه ها و کارخانجات کوچک به منظور لیفتینگ و حمل بار بطور معمول کمتر از 5 تن مورد استفاده قرار میگیرند هر چند ظرفیت جرثقیل دستی به 20 تن هم میرسد که در آن صورت سرعت انتقال بار و لیفتینگ بسیار کند صورت می پذیرد.
عملکرد جرثقیل های دستی توسط دو چرخدنده مرکزی کنترل میشود یکی چرخدنده بزرگتر که بر اثر حرکت زنجیر دستی به حرکت در می آید و دیگری چرخدنده کوچکتر که با گردش خود زنجیر بار را به حرکت در می آورد و عامل ایجاد کار و لیفتینگ می باشد. یک معادله مکانیکی ساده بر حرکت چرخدنده های جرثقیل دستی حکم می کند F1.D1=F2.D2 و آن حاصلضرب نیرو بر فاصله زنجیر تا مرکز چرخدنده می باشد. این میزان برای دو چرخدنده میزانی برابر است حال آنکاه فاصله زنجیر بار بر روی چرخدنده کوچکتر تا مرکز چرخدنده به مراتب کوچک تر است که در معادله نیروی دست کم ضربدر فاصله بیشتر با نیروی بار بزرگتر (متصل به بار) ضربدر فاصله کوچکتر برابری می کند. همین معادله ساده برای جرثقیل های برقی نیز صدق می کند با این تفاوت که بر خلاف جرثقیل دستی حرکت زنجیر بار نه با نیروی دست بلکه با نیروی حاصل از گردش الکتروموتور بوجود می آید.
جرثقیل دستی ویتال VITAL | جرثقیل دستی هرینگتون HARRINGTON | جرثقیل دستی کیتو KITO | تعمیرات جرثقیل دستی زنجیری |
برند های مختلفی در دنیا به تولید جرثقیل دستی می پردازند که برخی برندهای معبر و برخی صرفا به تولید نمونه های طرح برگرفته از جرثقیل های دستی برند های اصلی هستند. اما برای تهیه جرثقیل های دستی زنجیری چند معیار باید در اولویت قرار گیرند بگونه ای که با در نظر گرفتن مناسب این معیارها در مواقعی حتی جرثقیل دستی طرح چینی نیز با صرف هزینه کمتر می تواند برای کاربری مورد نظر پاسخ گو باشد. مهمترین این معیارها عبارتند از:
جرثقیل دستی در تنوع بسیار گسترده ای از ظرفبت و تولید برند های مختلف در اقصی نقاط دنیا تولید میشود. گستردگی ظرفیت جرثقیل دستی بسیار زیاد و از 0.5 الی 50 تن نیز می باشد. برند های معتبر تولید کننده جرثقیل دستی مانند ویتال و ییل YALE جرثقیل دستی را تا تناژ 25 تن تولید می کنند. اما سوال این است که چه بازه ای از ظرفیت جرثقیل دستی در واقع مناسب و قابل استفاده است. برای پاسخ به این سوال باید گفت که با توجه به استاندارد های تولید بکار رفته در تولید جرثقیل دستی حتی بالاترین ظرفیت های تولید آن یعنی جرثقیل دستی 50 تن نیز دارای استاندارد های لازم امنیتی می باشد. بنابراین منظور از بازه کاربردی مناسب مسائل امنیتی نمی باشد. مسئله اصلی این است که در ساز و کار جرثقیل زنجیری بصورت کلی (دستی یا برقی) با بالا رفتن ظرفیت سرعت لیفتینگ پایین می آید. بدان معنا که به ازای حرکت 1 متر زنجیر دستی در جرثقیل 1 تن میزان جابجایی عمودی بار توسط زنجیر بار 10 ها برابر بیشتر از جرثقیل دستی 50 تن می باشد. بنابراین با توجه به پایین بودن سرعت لیفتینگ در جرثقیل های دستی تناژ بالا راندمان کاری نیروی کار پایین آمده و دچار خستگی در یک لیفتینگ ساده می شود. از این رو پیشنهاد متخصصان استفاده از جرثقیل دستی برای لیفتینگ بارهای 1 الی 5 تن و در صورت ضرورت حداکثر 10 تن می باشد. جرثقیل دستی با تناژ بیشتر از 10 تن معمولا برای شرایطی خاص که دسترسی به الکتریسیته برای راه اندازی جرثقی برقی مقدود نمی باشد پیشنهاد میشود.